- Gramer ve Ogretimi: Mitleri Yikmak

Gramer ve Ogretimi: Mitleri Yikmak

Dil öğretim sahasında gramer çoğunlukla yanlış anlaşılmıştır. Bu yanlış anlamanın temelinde gramerin dilin statik yapılarına dair keyfi kurallar toplamı olduğu görüşü yatar. Sorgulanması gereken diğer iddialar arasında yapıların öğretilmesinin gerekmediği, öğrencilerin bunları kendi kendilerine edinebilecekleri, ya da yapılar öğretilirse derslerin sıkıcı olacağıdır. Sonuç olarak, iletişim yada yetkinlik temelli öğretim yaklaşımları bazen gramer eğitimini büyük ölçüde sınırlar. Gramer hakkında mit diyebileceğimiz iddialardan bazıları şunlardır:

Gramer doğal olarak edinilir; öğretilmesine gerek yoktur
Bazı öğrencilerin yabancı dil gramerini öğretilmeden doğal olarak edindiği doğrudur. Mesela bazı göçmenler özellikle genç olanlarda durum böyledir. Ancak bu bütün öğrenciler için geçerli değildir. Göçmen gruplar arasında belirli bir yetkinlik kazandığı halde dili doğru kullanamayanlar mevcuttur. Asıl önemli soru kendi kendilerine İngilizce’yi doğru kullanamayanlara eğitim yoluyla yardım edilip edilemeyeceğidir.

Belirli gramer öğelerinin öğreniminin başarılı öğrenciler için bile uzun bir süre gerektirdiği bir diğer gerçek. Carol Chomsky (1969) anadili İngilizce olanların yetişkinlik dönemlerinde hala bazı gramer yapılarını öğrenme süreci içerisinde olduklarını ortaya koymuştur. Böylelikle, diğer bir önemli soru öğrencilerin doğal dil öğrenim sürecinin eğitimle hızlandırılıp hızlandırılamayacığıdır.

Bu soruya bir çok kaynaktan araştırma sonuçları bulunabilir. Pienemann (1984) herhangi bir eğitim olmadan aylar sürerken gramer eğitimi alan deneklerin bir üst aşamaya geçişlerinin iki haftada gerçekleştiğini göstermiştir.
Kendi kendilerine öğrenemeyenlerin eğitim yoluyla gramer edinmesi konusunda araştırmalar form ağırlıklı eğitimin öğrencilerin doğru kullanım becerilerini geliştirdiğine işaret eder (Larsen-Freeman, 1995).

Gramer anlamsız formlar topluluğudur
Bu mitin kaynağı insanların gramer terimini fiil çeşitleri ve linguistic formlara dair kurallarla özdeşleştirmesidir. Bunula beraber gramer tek boyutlu ve anlamsız değildir. Dilin üç boyutu olan şekil, anlam ve kullanımı içine alır. Bu boyutlar birbiriyle bağlantılıdır. Buna rağmen her biri gramerde ayrı bir perspectif sunar.
Herhangi bir gramer yapısını doğru, anlamlı ve yerinde kullanmak her yabancı dil öğrencisinin dikkat etmesi gereken üç boyuttur.

Gramer keyfi kurallardan oluşur
Gramer konusunda bazı ketyfilikler söz konusu olsa da keyfi kabul edilenlerin tümü aslında böyle değildir. Yeterince geniş bir bakış açısına sahipseniz kuralların mantığını anlamak mümkün.

Gramer sıkıcıdır
Bu mit gramerin yanlız tekrar ve ezber alıştırmaları yoluyla öğrenilebileceği düşüncesinden kaynaklanır. Gramer öğretmek öğrenciden kalıpları aptalca tekrar etmesini istemek yada kuralları ezberlemek değildir. Bunlar sıkıcı olabilir ve gramer öğretimini temin anlamına da gelmez. Ancak bu, alıştırmaların tümüyle gereksiz olduğu demek değildir, alıştırmalar anlamlı ve bir amaç dahilinde kullanılmalıdır. Öğrenciyi düşünmeye yöneten, yalnız mekanik cevaplar içermeyen alıştırmalar aynı zamanda eğlenceli olacaktır.

Öğrencilerin öğrenme tarzları farklıdır. Her öğrenci grameri öğrenemez
Araştırmalar bazı insanların diğerlerine nazaran daha analitik bir öğrenme tarzına sahip olduğunu göstermiştir. Hatch’a göre (1974) bazı öğrenciler dili kurallar oluşturarak öğrenir. Bunlar doğruluk açısından başarılı ancak dilin kullanımında başarılı değildir. Diğer bir grup Hatch’ın ifaddesiyle veri toplayarak öğrenir, dili akıcı olarak kullanırlar ancak doğruluk konusunda başarılı değillerdir. Bu araştırma her öğrencinin gramer öğrenip öğrenemeyeceği konusunda birşey söylemiyor. Bazılarının gramer öğrememeyeceğini gösteren bir araştırma da mevcut değil. Anadile hakimiyet ikinci bir dilin gramerinin de herkes tarafından öğrenebileceklerine bir delildir. Gramer de diğer şeylerden çok farklı olmadığına göre öğrenciler farklı derecelerde öğreneceklerdir.

Gramer cümle ve onun alt seviyelerine ait fenomenlerle ilgilidir
Gramer, cümle seviyesinde iş görür ve dilde mümkün olan sözdizimi ve kelime sıralamalarını idare eder. Ayrıca cümleden daha küçük seviyelerde özne yüklem uyumu vb. konularda da iş görür. Bununla beraber gramer kuralları cümle üzeri seviyelerde, yazılı ve sözlü anlatım seviyelerinde de uygulanır. Mesela, ‘tense’lerin kullanımında tercih cümle seviyesinde izah edilemez, bunun için bağlama bakmak gerekecektir. Grameri cümle yada cümle-altı seviyelerde öğretmek yanlıştır ve genel bağlam içerisinde bakıldığında görünüşteki keyfilik te ortadan kalkmış olacaktır.

Gramer ve kelime hazinesi bilgi sahasına girer. Okuma, yazma, konuşma ve dinleme dilin dört becerisidir
Gramer statik bir bilgi olarak düşünülebileceği gibi bir süreç olarak da algılanabilir. Dil öğretmenleri öğrencilerinin tüm dilbilgisi kurallarını tekrar edebilip te bunları uygulayamamalarından hoşnut olmayacaklardır. Öğrencilerin hedefi iletişime yönelik hedefleri doğrultusunda grameri kullanmaktır. Diğer alanlarda oduğu gibi bu da alıştırma gerektirir.

Ne tür bir alıştırma gereklidir? Ellis (1993) yapısal bir müfredatın öğrencilere doğru gramer ürünleri ortaya koymayı öğretmekten daha faydalı olduğunu söyler. Gramer öğretimi öğrencinin bilincini artırmaya yönelik olmalıdır.

Gramer bir dilin tüm yapılarına kurallar/açıklamalar getirir
Şeylerin neden oldukları şekilde oldukları süregelen bir sorudur. Çünkü diller sürekli evrilir ve dilbilimcilerin açıklamaları her zaman için tam olamaz, dilin değişen yapısını takip etmeleri gerekir.

Diller değişir ve ders kitaplarında yer alan kurallar da değişime tabi ve kategori dışı olarak görülmelidir. Gramer öğrenimi bir süreç olduğu gibi gramer de bir süreçtir. Her ikisi için de çok az statik şey söz konusudur.

Sonuç
Eğer dil öğretiminin amaçları arasında öğrencilere grameri doğru, anlamlı ve yerinde kullanmayı öğretmek varsa gramer öğretimi zorunlu hale gelir. Grameri statik bir keyfi kurallar sistemi olarak görmek yerine, şekil, anlam ve kullanım boyutlarıyla tanımlanan yapılardan oluşan akılcı, dinamik bir sistem olarak görmeliyiz.